Nghiên cứu – Trao đổi

Kiểm sát chặt chẽ việc áp dụng các biện pháp điều tra tố tụng đặc biệt là nội dung quan trọng nhằm bảo đảm các quyền con người, quyền công dân trong tố tụng hình sự. Bài viết này, tác giả tập trung đánh giá những khó khăn, đề xuất cơ chế thực hiện và kiểm sát việc áp dụng biện pháp điều tra này trong thực tiễn.

Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật giám định tư pháp ngày 03/02/2020 đang được Quốc hội xem xét thông qua. Bài viết này, tác giả góp ý về một số nội dung như: Giám định liên quan đến nhiều lĩnh vực chuyên môn khác nhau; về Phòng giám định kỹ thuật hình sự thuộc Viện kiểm sát nhân dân tối cao; hồ sơ giám định tư pháp…

Tiếp nhận, giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố là bước khởi đầu và là công tác đặc biệt quan trọng trong tố tụng hình sự cũng như trong đấu tranh phòng, chống tội phạm. Theo quy định của tư pháp hình sự và yêu cầu cải cách tư pháp, những năm qua Viện kiểm sát các cấp đã thực hiện nghiêm quy định của pháp luật, đạt được những kết quả đáng khích lệ, góp phần nâng cao chất lượng giải quyết án hình sự

Đối với các vụ án hình sự khởi tố theo yêu cầu bị hại, trong một số trường hợp, bị hại đã yêu cầu khởi tố có quyền yêu cầu rút yêu cầu khởi tố trước đó. Tuy nhiên, chế định này đang có một số vướng mắc, bất cập do Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 chưa quy định cụ thể. Bài viết tác giả phân tích bất cập và đưa ra một số kiến nghị về vấn đề này.

Điều 89 Bộ luật Tố tụng hình sự quy định về vật chứng trong vụ án hình sự. Theo đó, “Vật chứng là vật được dùng làm công cụ, phương tiện phạm tội, vật mang dấu vết tội phạm, vật là đối tượng của tội phạm, tiền hoặc vật khác có giá trị chứng minh tội […]

Quy định về ghi âm hoặc ghi hình có âm thanh  khi hỏi cung bị can hoặc lấy lời khai người đại diện theo pháp luật của pháp nhân thương mại phạm tội trong giai đoạn truy tố Điều 183, 184 Bộ luật Tố tụng hình sự (BLTTHS) quy định: Việc hỏi cung bị can tại […]

Công tác tiếp nhận, giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố (nguồn tin về tội phạm) có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm; là căn cứ để kịp thời phát hiện hành vi phạm tội xảy ra, xác định có hay không có dấu hiệu tội phạm để xem xét, quyết định việc khởi tố hay không khởi tố vụ án hình sự.

Chương XX Bộ luật Hình sự năm 2015 được sửa đổi năm 2017 gồm 13 tội phạm cụ thể từ Điều 247 đến Điều 259 đã quy định cụ thể hơn các dấu hiệu của cấu thành tội phạm và định lượng đối tượng tác động, hậu quả tội phạm gây ra; đồng thời phân hóa trách nhiệm giữa các hành vi phạm tội nhằm bảo đảm tính công bằng trong việc xử lý tội phạm

Luật Thi hành án hình sự năm 2010 đượcQuốc hội khóa XII, Kỳ họp thứ 7 thông qua ngày 17/6/2010 và có hiệu lực thi hành từ ngày 01/7/2011. Luật Thi hành án hình sự năm 2010 đã hoàn thiện cơ sở pháp lý, bảo đảm sự nghiêm minh của bản án, quyết định của Tòa án, tính thống nhất của chính sách hình sự và thể hiện tính nhân đạo; kết hợp trừng trị và giáo dục cải tạo người phạm tội, góp phần đấu tranh phòng, chống tội phạm, bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội, đề cao hiệu quả phòng ngừa và tính hướng thiện trong việc xử lý người phạm tội, bảo vệ quyền con người,quyền công dân, bảo vệ lợi ích của tổ chức, cá nhân. Tuy nhiên trong quá trình thi hành Luật thi hành án hình sự thấy có khó khăn, vướng mắc trong việc áp dụng Điều 49, cụ thể như sau:

Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015 có hiệu lực thi hành kể từ ngày 01/01/2018, sau hơn một năm triển khai thực hiện, ngành Kiểm sát đã quan tâm, mở nhiều hội nghị, hội thảo để trao đổi, thảo luận, giải đáp những khó khăn vướng mắc trong áp dụng các quy định của Bộ luật tố tụng hình sự, đồng thời phối hợp với liên ngành trung ương ban hành các văn bản hướng dẫn như Thông tư liên tịch 01/2017/TTLT-BCA-BQP-BTC-BNN&PTNT-VKSNDTC hướng dẫn thi hành quy định của Bộ luật tố tụng hình sự về tiếp nhận, giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố, Thông tư liên tịch số 04/2018/TTLT-VKSNDTC-BCA-BQP ngày 19/10/2018 quy định về phối hợp giữa Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát trong việc thực hiện một số quy định của Bộ luật tố tụng hình sự (sau đây gọi tắt là Thông tư liên tịch số 04/2018)…, đã tạo cơ sở pháp lý cho hoạt động phối hợp giữa các Cơ quan tiến hành tố tụng, các cơ quan có liên quan trong việc thực hiện các quy định trong thực tiễn được chính xác, hiệu quả. Tuy nhiên, qua nghiên cứu các quy định của pháp luật và thực tiễn công tác, tác giả bài viếtnhận thấy còn tồn tại một số khó khăn và đề xuất các giải pháp cụ thể như sau: